جریانات پریروز کیهان که طی آن کارکنان کیهان برای چندمین بار به روش گروه معدودی در تحریریه اعتراض کردند و مدت سه ساعت دست از کار کشیدند موید این نکته اساسی است و این واقعیت انکارناپذیر جامعه انقلابی امروز ایران بود که دیگر با نیرنگ‌های قلمی نمی‌توان مانند دوران اختناق و استبدادی آریامهری به اهداف و آرمان‌های مردم بی‌اعتنا بود. به دنبال این اعتراض امروز نخستین مرحله پاکسازی در کیهان انجام شد و عده‌ای از هیات تحریریه تصفیه گردیدند.

تحصن کارکنان کیهان در واقع اتمام حجتی بود از طرف اکثریت قریب به اتفاق کارکنان کیهان (که نمونه و تجلی جامعه بزرگ ایران نیز می‌باشد) به کادر تحریریه که هنوز از لاک عقیدتی و نزدیک و بزرگ‌بین خود خارج نگردیده‌اند. متحصنین که از فقدان روح انقلابی و مطالب واقعی و برعکس نشر مندرجات تحریک‌آمیز و ضدانقلابی و ضد خلقی رنج می‌بردند یکصدا اعلام کردند که دیگر به هیچ‌وجه سازش نخواهند کرد و مصراً خواستار آن بودند که باید اتحاد نامقدس عناصر چپ‌نما و ضدانقلاب و نیز عوامل رژیم منحط گذشته در هم شکسته شود. به طوری که روزنامه کیهان که در نهضت انقلاب آینه حرکات و تحولات انقلابی بود، در دوره‌ای که انقلاب تحقق یافته نیز منعکس‌کننده پدیده‌ها و جریانات مترقیانه روز باشد و نه اینکه بلندگوی اظهارات و عقاید پوسیده منافقین و تفرقه‌اندازان و سرسپردگان رژیم خون‌آشام گذشته را که خود را به قبای انقلابی ملبس کرده‌اند باشند.

آرشیو کیهان در دوره انقلاب خود گواه بر این است که در چند واقعه حساس و دردناک برخی از خبرنگاران و نویسندگان و دست‌اندرکاران هیات تحریریه با درج مطالب خلاق واقع و انقلاب‌شکن نظیر جریانات سنندج و گنبد، برخلاف روح و محتوی انقلاب اقدام و عمل نموده و به طور موثر و عملی، صفی از افراد منافق و ضدانقلابی و آریامهری در مقابل ملت قرار داده‌اند. اقدام اکثریت کارکنان کیهان دایر بر تصفیه این عناصر ضد مردمی متجلی روح انقلابی کارکنان شریف و مسلمان کیهان است که حساب خود را با مردم یکی ولی حساب خود را از گروهی از همکاران خود در تحریریه جدا دانسته و برای به وجود آمدن یک هیات تحریریه سالم و انقلابی و کارآمد قیام کرده‌اند.

روزنامه کیهان ضمن پوزش عمیق از امام و ملت انقلابی ایران و اینکه روش غیرمعقول برخی افراد روزنامه بیش از حد و زمان معقول اعمال می‌گردید، کارکنان و هیات تحریریه تصفیه شده را متعهد می‌نماید که از این پس خود را در تداوم مسیر انقلاب قرار داده و به صورت یک ارگان آزاد و مسئول انقلابی به خدمت مطبوعات خود ادامه دهد.»

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران عصر آن روز در خبری اعلام کرد: کارگران فنی و قسمت‌های دیگر موسسه انتشاراتی کیهان امروز از ورود ۲۰ نفر از اعضای شورای سردبیری و تحریریه این روزنامه به داخل موسسه جلوگیری کردند. کارگران کیهان در مورد دلیل کار خود گفتند این عده روزنامه را به سمت غیردلخواه آن و در جهتی غیر از مصالح و منافع مردم و کشور سوق می‌دهند لذا باید از این موسسه اخراج شوند. به همین مناسبت پیش از ظهر امروز دکتر ممکن معاون وزیر اطلاعات و تبلیغات در جلسه‌ای در روزنامه کیهان درباره خواست‌های کارگران و اعضای اخراجی به گفت‌وگو پرداخت. علی‌رغم تهیه پیش‌نویس قرار نامه مربوط به تشکیل شورای عالی این موسسه تا ساعت ۲ و ۳۰ دقیقه دیروز جلسات بدون نتیجه اعلام شد. تشکیل شورای انتخابی که قرار بود کار حل اختلاف‌ها و تصفیه مورد درخواست کارگران وابسته به انجمن اسلامی کیهان را انجام دهد از طرف این انجمن رد شد. اعضای انجمن گفتند که بدون دخالت هیات تحریریه روزنامه را به چاپ خواهند رساند.

تصفیه کیهان در شرایطی اتفاق افتاد که به دنبال اعلام نظر امام در مورد روزنامه آیندگان، طی روزهای منتهی به واقعه پاکسازی، بحث‌ها پیرامون چگونگی فعالیت رسانه‌های مکتوب به سوژه‌ای داغ تبدیل شده بود. علاوه بر انتشار روزنامه آیندگان با صفحات سفید و خالی از خبر، احزاب و گروه‌های مختلف نیز نظرات خود را درباره چگونگی فعالیت مطبوعات اعلام می‌کردند.

امام خمینی: روزنامه برای خواننده است

کارگران و کارکنان روزنامه کیهان پس از تصفیه تحریریه که با استقبال و حمایت گروهی از تشکل‌های سیاسی و مردم عادی مواجه شد، به قم رفتند تا با امام خمینی دیدار کنند. امام در این دیدار با تاکید بر اینکه روزنامه برای خواننده است و باید مطابق آراء ملت باشد، خاطرنشان کردند: «مطبوعات در عین حال که یک موسسه محترم و بسیار موثرند، لکن می‌بایستی طبق موازین مطبوعاتی و خدمت به ملت رفتار کنند. آزادی قلم و آزادی بیان به این نیست که مطبوعات آزادانه بر علیه مصلحت کشور نوشته شود، قلمش آزاد باشد و بنویسد برخلاف انقلابی که مردم در راهش جان و خون دادند بنویسد. قلم آزاد است که مسائل را بنویسد نه اینکه بر ضد انقلاب چیزی بنویسد، وقتی که ما دیدیم در یک روزنامه‌ای از اشخاصی مطالب نوشته می‌شود که عمال اجانب هستند و می‌خواهند مملکت ما را باز به خرابی بکشند، از آن طرف مقالات و مطالبی که راجع به اسلام است یا تحریف می‌شود یا نوشته نمی‌شود. این طور مطبوعات را ما نمی‌توانیم احترام برایش قائل بشویم. برای مطبوعاتی ما احترام قائل هستیم که بفهمد آزادی بیان و آزادی قلم یعنی چه.»

دعوت به همکاری از تحریریه ملی

دو روز پس از تصفیه روزنامه کیهان، کارگران و کارکنان این موسسه با صدور اطلاعیه‌ای از همکاران ملی این نشریه در سراسر ایران دعوت به همکاری کردند. در این فراخوان آمده بود: «کارگران و کارکنان زحمتکش کیهان از اعضای شریف و معتقد تحریریه دعوت می‌کنند که همه نیروی خود را که از نخستین روزهای شکل‌گیری انقلاب شکوهمند ملت ایران نیز در اختیار هدف‌های پرارزش و نجات بخش این ملت قرار داشت همچنان به همکاری شرافتمندانه و مسئول خود ادامه دهند و سرنوشت خود را با گروهی معدود که بی‌اعتنا به آرمان‌های این انقلاب صفحات روزنامه را در اختیار تعصبات خشک ایدئولوژیک وسیله خودنمایی و عظمت کاذب بخشیدن به گروه‌های متعصب و قلیل جامعه قرار داده بودند گره نزنند و توجه کنند در یک جامعه انقلابی که همه نظام ارزش‌های پوسیده به هم ریخته دیگر جایی برای انسان بی‌موضع وجود ندارد و فرهنگ دورویه کاری و فریب‌کاری رنگ باخته و با صداقت کامل همه اندیشه‌ها و نیرو‌ها باید در خدمت پویایی و باروری هرچه بیشتر این انقلاب قرار گیرد. حرف او، رهبر انقلاب در جمع کارکنان کیهان دیروز در قم این بود که (نقش مطبوعات در کشور منعکس کردن آرمان ملت است) جهاد و مجاهدت کلیه اقشار انقلابی تعیین‌کننده این نقش برای مطبوعات می‌باشد. همکار عزیز این نقش را باور کنید و به آن مومن باشید و شیوه عمل و رفتار راستین خود قرار دهید.

بسیار طبیعی بود که بعد از پیروزی این انقلاب که ابعاد گسترده و ماهیت ملی و مذهبی آن دنیایی را به شگفتی واداشت و به طبع نقش و منافع غارتگرانه ابرقدرت‌ها و کارگزاران داخلی آنان را بهم ریخت بین عوامل رژیم گذشته و به اصطلاح روشنفکرنماهایی که از قافله عقب مانده بودند و نسخه‌های ورشکسته آنان معدود خریداران خود را از دست داد، مواضع، خط مشی و حرکت مشترکی شکل‌گیری کند تا یکبار دیگر تجربه یک حکومت ملی و مردمی نظیر حکومت ملی دکتر مصدق در ۲۵ سال قبل با شکست مواجه شود تا ملت سرگردان و سرخورده به آستان آقایان سر فرود بیاورد و آنگاه نسخه‌های بی‌خریدار و مسموم‌کننده خود را به عنوان تنها اصول لایتغیر انقلاب ارایه دهند، تنها با چنین نیتی گروهی می‌توانند به خود حق دهند که همه دستاوردهای انقلاب مردمی را هدف‌گیری کنند و در هر گوشه و کنار مملکت به موج ناامنی و شورش دامن بزنند.

همکاران شرافتمند بپذیرید که راه ما از چنین حرفه‌ای‌هایی جداست و دیگر با چنین هویتی نمی‌توان در جامعه زندگی کرد. ما کارگران و کارکنان، امروز و فردا نیز کیهان را با همه نواقصی که خواهد داشت با پوزش فراوان به ملت ایران تقدیم می‌کنیم. امیدواریم نواقص ما را به حساب غیرحرفه‌ای بودن ما بگذارند و ما را ببخشند. از همکاران خود در تحریریه دعوت می‌کنیم همکاری صادقانه و شرافتمندانه خود را ارایه دهند، درهای این خانه و آغوش ملتی به روی آنان باز است. کافیست بپذیریم که خادم ملت باشیم.»