تاریخ ایرانی: در روز ۲۸ خرداد ۱۳۵۹ انتشار متن اظهارات حسن آیت، نماینده مجلس و دبیر سیاسی حزب جمهوری اسلامی علیه ابوالحسن بنی‌صدر، رییس‌جمهوری وقت در روزنامه انقلاب اسلامی جنجال‌برانگیز شد.
این متن نسخه پیاده شده نواری مربوط به سخنرانی آیت در یک جمع خصوصی بود که در آن از برنامه‌ای علیه بنی‌صدر خبر می‌داد و روزنامه انقلاب اسلامی آن را با عنوان سند توطئه آیت علیه دولت منتشر کرده بود. آیت در این سخنان گفته بود: «برنامه‌ای برای بنی‌صدر داریم که بابای بنی‌صدر هم نمی‌تواند مقاومت کند.»
روزنامه انقلاب اسلامی در این باره نوشت: «اطلاع یافتیم که دکتر حسن آیت در صحبت‌هایی که نوار آن به دست آمده است علیه بنی‌صدر به فعالیت‌های مخفیانه‌ای مشغول است و قصد آن دارد که به هر نحو شده بنی‌صدر را ناکام بگذارد. این خبر تقریباً همزمان با شروع فعالیت‌هایی بود که تحت عنوان انقلاب فرهنگی صورت گرفت و طی آن کوشش می‌شد دانشگاه‌ها تعطیل شود. ما بنا به وظیفه خود که باید مردم را در جریان امور قرار داده و هم آنچه در پشت پرده می‌گذرد را روشن کنیم درصدد تحقیق برآمدیم و پی بردیم که مساله واقعیت دارد ولی کم و کیف جریان همچنان در ابهام بود. آنچه در همان موقع برای ما روشن شد این بود که حسن آیت و عده‌ای دیگر که در اطراف او گرد آمده‌اند به هر نحو که از دستشان برمی‌آید به شدت علیه رییس‌جمهور القاء کینه و دشمنی می‌کنند. ما کوشیدیم بدون آنکه از کسی نام ببریم با تحلیل جریانات حتی‌المقدور به روشنگری بپردازیم که در مقالات و سرمقاله‌هایی که در ماه‌های اخیر به چاپ رسیده است مندرج است. پس از مدتی خبر رسید که حسن آیت در نوار دومی بسیار شدید‌تر از طرح‌هایی برای ساقط نمودن بنی‌صدر رییس‌جمهور منتخب مردم صحبت کرده و ضمن آن اولاً با نسبت دادن مطالب دروغی به رییس‌جمهوری اعم از «مهره آمریکایی»، «مرتبط با بختیار» و... ایجاد شک و شبهه علیه وی می‌کند و ثانیاً نقشه‌ای را که با اجرای آن بنی‌صدر به «سقوط» کشانیده می‌شود با اطرافیان خود در میان می‌گذارد. هرچند نسبت به صحت خبر مطمئن شدیم ولی برای آنکه مدرک در دست داشته باشیم در صدد یافتن اصل نوار برآمدیم. اینک آن نوار به دست ما رسیده است و متن پیاده شده آن برای آگاهی شما از توطئه‌هایی که در جریان بوده است تا رییس‌جمهوری مردم را ساقط و قدرت را قبضه کنند از نظرتان می‌گذرد.»
این روزنامه افزود: «کینه‌توزی آیت نسبت به رییس‌جمهوری از گفته‌های وی در نوار که اینک پیشاروی دارید کاملا مشخص است. کارشکنی در امور، مانع شدن از موفقیت بنی‌صدر در انجام کار‌ها، ایجاد بدبینی نسبت به بنی‌صدر، بستن دروغ‌های بزرگ به بنی‌صدر و در قسمت پایانی نوار گفته‌های آیت به طور کاملا آشکار حکایت از طرح کودتایی برای سقوط رییس‌جمهور مردم می‌کند. به گفته خود آقای حسن آیت: حتی ترتیبی داده شده که برخلاف دفعه قبل (طرح به اصطلاح انقلاب فرهنگی و تعطیل دانشگاه‌ها) نمی‌تواند بیاید مقاومت کند.»
واکنش آیت به انتشار سخنانش در انقلاب اسلامی
به دنبال انتشار این خبر حسن آیت که آن زمان نماینده مجلس شورای اسلامی بود در گفت‌وگو با روزنامه کیهان، منتشرکنندگان این سخنان را به تلاش برای راه انداختن جنگ اعصاب در کشور متهم کرد. وی با بیان اینکه من مفصلاً در این زمینه صحبت خواهم کرد، گفت: «در مجموع باید بگویم که این شانتاژی است که روزنامه انقلاب اسلامی به راه انداخته است و می‌خواهد مجلس را تضعیف کند و با هوچی‌گری مجلس را مرعوب سازند، در حالی که مسلماً مرعوب نخواهد شد و راه انقلاب را ادامه خواهد داد. این یک جنگ طراحی شده است که روزنامه انقلاب اسلامی، چریک‌های فدایی خلق و دیگران از مدت‌ها قبل به راه انداخته‌اند.»
آیت درباره نام بردن از گروه‌ها توضیح داد که منظورم خلیقیون یعنی افرادی که در کنار چریک‌های فدایی خلق قرار دارند، این‌ها همه یک گروه هستند و قصد دارند جنگ اعصاب راه بیاندازند و می‌دانند که مجلس در خط اسلام و امام است. آیت در پاسخ به سوالی درباره این مطلب که گفته بود بنی‌صدر مهره آمریکایی است و با شاهپور بختیار مرتبط است، گفت: به این صورت نیست. آیت درباره نامه امام خطاب به فراحی، سرپرست رادیو تلویزیون که به نوشته روزنامه انقلاب اسلامی در سخنان او آمده بود، گفت: «من هیچ چیزی نمی‌دانم و اطلاعی ندارم که نام امام چه بوده اما فقط می‌دانم که امام خواستار این هستند که به هیچ‌وجه افراد انقلابی از رادیو تلویزیون بیرون نروند. افراد ضدانقلابی از رادیو تلویزیون بیرون بروند.»
آیت در مورد مطالبی که درباره آیت‌الله منتظری در نوار سخنان وی گفته شده است و همچنین میزگرد تلویزیونی میان چند چهره سیاسی با رییس‌جمهوری گفت: «تلویزیون باید در دست نمایندگان اکثریت باشد و نه افرادی که مردم آن‌ها را قبول ندارند و تلویزیونی عرصه تاخت و تاز آن‌ها قرار گیرد.» آیت با بیان اینکه اولا نواری که پیاده شده، تحریف شده و سانسور شده است، گفت: «من حاضرم با مسئولان روزنامه انقلاب اسلامی یک مناظره تلویزیونی درباره مسائل مربوط به این نوار داشته باشم تا ملت ایران بتواند خودش قضاوت کند. ثانیاً من علیه روزنامه انقلاب اسلامی اعلام جرم خواهم کرد.»
بنی‌صدر: آنچه چاپ شده، متن کامل نوار است
در حالی که حسن آیت متن چاپ شده از نوار سخنانش را تحریف شده خوانده بود، ابوالحسن بنی‌صدر، رییس‌جمهوری وقت و مدیر روزنامه انقلاب اسلامی تاکید کرد: آنچه در روزنامه انقلاب اسلامی چاپ شده متن کامل نوار است. بنی‌صدر در مورد اینکه شورای انقلاب چه تصمیمی در این مورد خواهد گرفت، گفت: یک مساله‌ای بود که ما دیروز در شورای انقلاب مطرح کردیم و میثاقی بستیم که میثاق وحدت بود.
واکنش رهبران حزب جمهوری اسلامی
همزمان با درگیری لفظی میان آیت و هواداران دولت، روزنامه کیهان نظرات چند تن از چهره‌های سیاسی را درباره اظهارات آیت به چاپ رساند. در این ارتباط دکتر محمد حسینی بهشتی، رییس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی تاکید کرد درباره مطالب منتشر شده بیش از هر کس باید خود دکتر آیت پاسخگو باشد. وی خاطرنشان کرد: «آنچه آقای آیت گفته است در رابطه با من، دوستانم و یا حزب جمهوری اسلامی نبوده و آن طور که خود مطلب نشان می‌دهد مساله‌ای است که مستقیما به خود آقای آیت و احیانا برخی از همفکرانشان ارتباط داشته است. البته حزب وظیفه دارد در این مورد به مساله رسیدگی کند و نظرش را اعلام کند. اما آنچه را که ملت ایران باید بداند این است که ما در ایران سخت به همفکری و همکاری دوستانمان معتقد هستیم و پایه‌های این همفکری و همکاری را روز به روز محکم‌تر می‌کنیم و امیدوارم هستیم آقای بنی‌صدر و دوستان ما و مجلس بتوانند از عهده این بار مسئولیت سنگینی که برعهده دارد، با همکاری و همفکری هرچه بیشتر برآید.»
دکتر بهشتی در مورد شبکه‌ای که به قول روزنامه انقلاب اسلامی هدف آن برانداختن ریاست جمهوری بود، گفت: «این را باید ثابت کنند که آیا سخن یک نفر یا بیشتر تا چه حد می‌تواند تعیین‌کننده باشد. آقای بنی‌صدر به عنوان رییس جمهوری و به طور کلی فردی که از چهره‌های فعال و مسئول امور سیاسی و اجتماعی است، قبل از اینکه مسائل را این طور منتشر کنند باید تحقیق کنند ببینند این طرز فکر و سخن یک فرد یا چند فرد است یا اینکه مساله یک سازمان متشکل. چه سازمان متشکلی است که نه حزب جمهوری اسلامی از آن خبر دارد و نه دوستان ما؟ اگر این‌ها واقعاً از چنین سازمانی خبر دارند، خیلی بجاست که دقیقاً به اطلاع ما برسانند و لازم است چنین سازمانی به اطلاع ما رسیده باشد.»
آیت‌الله خامنه‌ای عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی نیز در گفت‌وگویی اعلام کرد که شورای مرکزی حزب تشکیل جلسه خواهد داد تا در این مورد تصمیم بگیرد. وی تاکید کرد که حزب در این مورد حتماً تحقیق خواهد کرد.
آیت‌الله موسوی اردبیلی، دادستان کل انقلاب و عضو شورای انقلاب و حزب جمهوری اسلامی نیز تاکید کرد: «من با سمتی که دارم نمی‌توانم با دیدن یک مقاله حرف بزنم.» موسوی اردبیلی در مورد اینکه آیا وی به عنوان دادستان کل انقلاب تحقیقاتی در این مورد انجام خواهد داد، یا خیر گفت: «اگر طرف خودش اقدام نکند نه، زیرا اقدام دادستان کل یک شرایطی دارد. یعنی اگر کسی راجع به موضوعی ادعایی بکند و حرفی بزند درخواستی داشته باشد ما طبق مقررات کاری را انجام می‌دهیم.» وی در مورد اقدام دادستان بدون وجود شاکی خصوصی گفت: «اگر ما تشخیص بدهیم که این مساله مساله‌ای است که مربوط به مسائل کلی مملکت است، طبعا اقدام خواهیم کرد.» موسوی اردبیلی تاکید کرد: «اقدام دادستان کل بستگی دارد به اینکه این مساله چه عکس‌العملی در مملکت دارد. اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد ولی دیدیم این مساله باعث بهم‌ریختگی مملکت است، طبعا باید اقدامی شود، اگر دیدیم آن اثر را ندارد، نه.»
همزمان دکتر عباس شیبانی دیگر عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی اعلام کرد حزب جمهوری اسلامی برای بررسی در این مورد، کمیسیونی تشکیل داده است که این مساله را بررسی کند و نتیجه را به شورای مرکزی بدهد. وی تاکید کرد: «مسلماً آقای آیت این طور حرف نزده‌اند چون ایشان خیلی منطقی فکر می‌کنند و می‌دانند که در موقعیت فعلی مملکت ایجاب می‌کند همه یکپارچه باشند، حرف‌هایی نمی‌زنند که ایجاد نفاق بکند.» شیبانی خاطرنشان کرد: «ولی اگر ثابت شود که آقای آیت مسائلی گفته است که برخلاف مصلحت مملکت است حزب درباره ایشان تصمیم جدی خواهد گرفت.»
در همین حال حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز گفت: «به نظر من انتشار این مطلب در روزنامه درست نیست. چون جز اینکه ضدانقلاب را خوشحال کند نتیجه‌ای ندارد، زیرا این گونه اقدامات به نفع هیچ کس تمام نمی‌شود و اگر هم مسائلی بود، باید در مذاکره حل می‌شد.»
منابع:
روزنامه انقلاب اسلامی، ۲۸ خرداد ۱۳۵۹
روزنامه کیهان، ۲۹ خرداد ۱۳۵۹
