تاریخ ایرانی: در روز ۱۷ مهر ۱۳۵۷ اعتصاب سراسری کارکنان سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی، با پیوستن کارمندان بخش‌های درمانی و برخی بیمارستان‌ها وارد مرحله تازه‌ای شد.
اعتصاب کارکنان سازمان‌های مختلف به منظور دستیابی به حقوق و مزایای بیشتر و رفع تبعیض‌های استخدامی در سازمان‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی، هر چند در نیمه اول مهرماه با رسیدگی دولت به درخواست‌های اعتصابیون در چند سازمان از جمله شرکت مخابرات و سازمان رادیو تلویزیون به از سرگیری کار‌ها در برخی از این سازمان‌ها انجامید، اما موج آن با پیوستن گروه‌های جدید به جمع اعتصاب‌کنندگان در سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی گسترش و شدت بیشتری یافت.
روزنامه اطلاعات در روز ۱۸ مهر در گزارشی از اعتصابات نوشت: «اعتصاب کارکنان تعدادی از بیمارستان‌ها و موسسات درمانی امروز هم ادامه یافت و اعمال جراحی و درمانی در بیمارستان‌هایی که کارکنان، پزشکیاران و پرستاران آن دست از کار کشیده‌اند همچنان متوقف شده و وضع بهداشت مراکز درمانی به نحو چشمگیر و نگران‌کننده‌ای به پایین‌ترین حد خود رسیده است. تغذیه بیماران، به ویژه بیمارانی که از شهرستان‌ها به منظور درمان به مراکز درمانی در حال اعتصاب پایتخت انتقال یافته بودند، وضع مناسبی ندارد.»
این تنها بخش‌های درمانی نبود که اعتصاب را به عنوان راه‌حلی برای رفع مشکلاتشان برگزیده بودند. اعضای اتحادیه کارگران صنعت چاپ استان مرکزی از دیگر افرادی بودند که با اعلام ۱۵ ماده درخواست‌های خود تاکید کردند که در صورت عدم اجرای خواسته‌هایشان با حضور در کارگاه تا حصول نتیجه نهایی از انجام کار خودداری خواهند کرد.
همچنین کارکنان دادگستری و پزشکی قانونی نیز مدت سه روز بود که در اعتصاب به سر می‌بردند. کارکنان دانشگاه آزاد ایران نیز برای اعتصاب بهانه‌ای داشتند. آنان ضمن پشتیبانی از استرداد لایحه استقلال دانشگاه‌ها با تسلیم درخواست‌های خود به رییس دانشگاه آزاد دست از کار کشیدند.
ادامه اعتصاب کارمندان در گمرکات تهران، گمرک مهرآباد، گمرک زمینی و انبارهای عمومی تهران نیز از دیگر اخباری بود که در مورد اعتصابات در مطبوعات به چاپ می‌رسید و اعتصابیون این سازمان اعلام کرده بودند تا دستیابی کامل به خواست‌های خود همچنان به اعتصاب ادامه خواهند داد. یکی از اعتصابیون گمرک به روزنامه اطلاعات گفت: «از آنجا که بیش از نیمی از بودجه کشور را بعد از شرکت نفت، گمرک تامین می‌کند تقاضا داریم از لحاظ استخدامی، تابع قانون استخدامی شرکت‌های دولتی باشیم. ما وام مسکن نمی‌خواهیم بلکه حق مسکن می‌خواهیم و از دیگر درخواست‌های کارکنان گمرک کاهش ساعت کار و یکسره شده آن و پرداخت فوق‌العاده شغل و اضافه کار به حد کافی می‌باشد.»
کارکنان بانک تهران از دیگر افرادی بودند که با تسلیم درخواست‌های ۱۳ ماده‌ای خود به مدیرعامل بانک اعلام کردند در صورتی که در مورد رسیدگی به درخواست‌های آنان در اسرع وقت اقدام نشود، به اعتصاب آرام و نشسته در محیط کار دست خواهند زد. کارکنان اداره پست از دیگر افرادی بودند که اعتراضشان به وضعیت شغلی باعث شد دولت به ارائه مزایای تازه‌ای به آنان تن دهد. اعتراض کارکنان پست نسبت به حقوق و دستمزد خود از زمانی آغاز شد که کارکنان مخابرات دست به اعتصاب زدند. بررسی خواست‌های کارکنان مخابرات پنج روز متوالی به طول انجامید تا اینکه با تهیه و تصویب طرحی مزایای جدیدی برای کارکنان مخابرات در نظر گرفته شد.
حل مشکل کارکنان مخابرات اما با اعتصاب کارکنان سازمان صنایع کوچک همراه شد و اعتصابیون با ارسال نامه‌هایی به وزیر صنایع و معادن و رییس سازمان صنایع کوچک خواسته‌های صنفی خود را اعلام کردند. خلبانان، کارکنان و کارمندان باشگاه هواپیمایی شاهنشاهی نیز دست از کار کشیده و اعلام اعتصاب کردند.
همزمان با بازگشت نابینایان کارگاه نابینایان وابسته به سازمان رفاه ملی به کار که در پی رسیدگی به تقاضا‌هایشان صورت گرفت، کارکنان بانک عمران نیز با تسلیم خواست‌های ۱۳ ماده‌ای خود به مدیرعامل بانک اعلام کردند در صورتی که به خواسته‌هایشان پاسخی داده نشود، اعتصاب خواهند کرد.
کارکنان کارخانجات روغن نباتی شاه‌پسند، کارگران ذوب‌آهن اصفهان، کارکنان انجمن ملی حمایت کودکان، کارکنان کتابخانه ملی، کارکنان راه‌آهن، کارکنان وزارت کشاورزی، کارکنان ثبت اسناد و املاک کشور، کارکنان شهرداری، کارکنان وزارت بهداری و بهزیستی، سندیکای کارکنان دفا‌تر اسناد رسمی تهران و حومه، کارکنان سازمان برنامه، کارکنان کاخ‌های جوانان، کارکنان کانون پرورش فکری و... از دیگر گروه‌هایی بودند که با صدور بیانیه‌هایی با اعلام خواست‌های خود به اعتصاب یا کم‌کاری دست زدند.
برخی از کارکنان سازمان‌های دولتی و خصوصی با صدور بیانیه‌هایی تهدید می‌کردند در صورت عدم تحقق خواست‌هایشان از روز ۲۵ مهر به بعد دست به اعتصاب غذا می‌زنند. با آغاز این مرحله از اعتصابات که با فراز و نشیب‌هایی تا ۲۲ بهمن آن سال ادامه پیدا کرد، ساختار اداری حکومت پهلوی که به خاطر فساد گسترده به ناکارآمدی دچار شده بود، متزلزل‌تر شد و فروپاشی نظام سلطنت را به ارمغان آورد.
منبع:
آرشیو روزنامه اطلاعات، مهرماه ۱۳۵۷
