تاریخ ایرانی: در روز ۷ شهریور ۱۳۵۸ وزیر وقت دادگستری آغاز تصفیه در ۵۰۰۰ دفتر اسناد رسمی را رسماً اعلام کرد و همچنین خبر داد که مناطق ثبتی سمنان، دامغان، شاهرود، فیروزکوه، قزوین و زنجان از تهران جدا شده و از آن پس بطور مستقل زیر نظر سازمان مرکزی ثبت اسناد کشور عمل خواهد کرد.
دکتر احمد صدر حاج‌سیدجوادی که از سازمان مرکزی ثبت اسناد و املاک بازدید می‌کرد با اشاره به تصفیه و پاکسازی سردفتران خاطی و وابسته به رژیم گذشته، متذکر شد به منظور محفوظ ماندن حرمت و شان جامعه سردفتران که وظیفه مهم اجتماعی و روحانی برعهده دارند تشکیل هیاتی برای تهیه طرح نوین تصفیه افراد ناصالح در دفاتر اسناد رسمی متناسب با دوران بعد از انقلاب ضرورت دارد. لازم به تذکر است که بدین ترتیب حدود ۵۰۰۰ دفتر اسناد رسمی شامل بررسی‌های اولیه برای تصفیه می‌شود.
صدر حاج‌سیدجوادی دیگر تصمیم‌های تازه وزارت دادگستری را در جلسه‌ای با شرکت حسین شهسوارانی معاون وزارت دادگستری و رییس سازمان ثبت اسناد و املاک و گروهی دیگر از مسئولان سازمان مذکور به این شرح اعلام کرد:
۱– توجه خاص به وضع ماموران بایگانی ثبت که گنجینه‌دار و خازن اسناد و مدارک دارایی و اموال دولت و مردم می‌باشند و بزرگترین بایگانی دولتی را حفظ می‌کنند و با اینکه کار آن‌ها دشوار و طاقت‌فرسا است از شرایط مساعد زندگی محرومند.
۲– اصلاح طرز اشتغال کارکنان ثبت در سطح استان‌ها که فعلا عده کثیری زائد از نیاز در تهران حضور دارند و استان‌های دوردست افراد کافی در اختیار ندارند.
۳ – رفع مشکل گروه‌بندی مشاغل و ترفیعات که در تمام ادارات دولتی یکی از مشکلات مهم است و در ثبت اسناد هم موجب بی‌ترتیبی و نارضایی‌شده و محتاج اصلاح قانون استخدامی کشوری است.
۴ – ساده کردن تشریفات کار‌شناسی، بانک‌ها اسناد معتبر مالکیت و تصرف درخواست‌کنندگان وام را مورد نظر قرار دهند و از کار‌شناسی اضافی و دریافت هزینه آن و بروز اشکالات بعدی جلوگیری شود.
۵ – اقدام برای رفع مضیقه ادارات و واحدهای ثبتی تهران و استفاده از اماکن زائده دولتی اداراتی که حذف یا تقلیل داده شده است.
۶ – اقدام برای تهیه و آماده کردن اوراق و دفاتر ثبتی و دفترچه ازدواج و اسناد مالکیت، به طوریکه در هر سال برای مصرف سال بعد به حد کافی اوراق و دفاتر ذخیره شود.
۷ – تشکیل هیأت تصفیه که لایحه آن به تصویب شورای انقلاب رسیده است. انتخاب اعضای این هیات در همین جلسه مورد بررسی قرار گرفت.
۸ – لزوم اقدام اساسی برای جلب توجه وزارت امور خارجه به منظور اتخاذ شیوه‌های متناسب با حیثیت ملی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با قراردادهای بین‌المللی مربوط به ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی و نحوه شرکت ایران در کنفرانس‌های بین‌المللی مربوط به قرارداد پاریس در زمینه ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی بصورت و ترتیبی که مشارکت و تصمیمات و پیشنهادهای هیات ایرانی مناسب با شأن جمهوری اسلامی باشد.
۹ – لزوم اصلاح قوانین ثبتی به ترتیبی که مراجعات و نیاز مردم هرچه ساده‌تر و سریع‌تر انجام شود.
یک روز پس از سخنان وزیر دادگستری لایحه‌ای قانونی برای تصفیه سردفتران و دفتریاران از تصویب شورای انقلاب گذشت. متن کامل این قانون بدین شرح بود:
«لایحه قانونی تصفیه سردفتران و دفتریاران
ماده ۱ - برای تصفیه سردفتران و دفتریاران کشور هیأتی مرکب از سه سردفتر و دو دفتریار اول به عنوان اعضاء اصلی و یک سردفتر و یک دفتریار اول به عنوان علی‌البدل به انتخاب وزیر دادگستری تشکیل خواهد شد. اعضاء منتخب حق امتناع از قبول عضویت یا انجام وظایف محوله ندارند و در غیر اینصورت به دستور وزیر دادگستری از شغل خود منفصل خواهند شد.
ماده ۲ - هیأت موظف است ظرف شش ماه نسبت به تصفیه سردفتران و دفتریاران کشور از طریق انفصال دائم یا بازنشستگی آنان اقدام نماید. تصمیم هیأت به اکثریت آراء مناط اعتبار است.
ماده ۳ - سردفتران و دفتریارانی که به تشخیص هیأت منفصل یا بازنشسته می‌شوند حق انتخاب جانشین ندارند. لیکن از مزایای بیمه بازنشستگی طبق مقررات جاری استفاده خواهند کرد.
ماده ۴ - هیأت تصفیه کلیه وظایف قانونی هیأت مدیره کانون سردفتران و دفتریاران را نیز تا انجام انتخابات و تعیین هیأت مدیره جدید انجام خواهند داد.»
از آنجایی که انتخابات دوره بیستم هیات مدیره کانون در دوره نوزدهم (اولین دوره انتخابی اعضای هیات مدیره کانون) که مدت ماموریتشان در تاریخ ۵۷/۱۲/۲۳ خاتمه می‌یافت، برگزار نشده بود، این افراد تا تاریخ ۱۳۵۸/۸/۱۶ همچنان به کار خود ادامه دادند تا اینکه در تاریخ ۵۸/۸/۲۰ با تعیین اعضای هیات تصفیه پیرو لایحه قانونی تصفیه سردفتران و دفتریاران مصوب ۵۸/۶/۸ شورای انقلاب و صدور ابلاغ اعضای هیات توسط حسین شهسوارانی ریاست وقت سازمان، آقایان سید حسین فروغی و ابوالحسن بلاغی و بهمن رضاخانی (از سران دفاتر) و احمد وحیدی و محمدتقی شجاعی (از دفتریاران) به عنوان اعضای اصلی و آقایان هادی مدرس سبزواری، سردفتر و سیدجواد یاقوتی، دفتریار به عنوان اعضای علی‌البدل، وظایف قانونی هیات مدیره کانون سردفتران و دفتریاران را تا انجام انتخابات و تعیین هیات مدیره جدید عهده‌دار شدند.
منابع:
روزنامه کیهان، ۷ شهریور ۱۳۵۸
مروری بر تاریخچه کانون سردفتران و دفتریاران، سایت کانون
لایحه قانونی تصفیه سردفتران و دفتریاران، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش‌های مجلس
