تاریخ ایرانی: در روز ۲۷ آبان ۱۳۶۶ جنگنده بمب‌افکن‌های ارتش عراق با شکستن دیوار صوتی بر فراز بوشهر، نیروگاه اتمی این شهر را هدف قرار داده و تعدادی از کارکنان آن را به شهادت رساندند.
نیروگاه بوشهر، نخستین نیروگاه هسته‌ای ایران است که قرارداد ساخت آن دو سال بعد از تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران در سال ۱۳۵۵ میان ایران و آلمان به امضا رسید. بر اساس این قرارداد شرکت «کرافت ورک یونیون» آلمان ساخت دو واحد نیروگاه اتمی را در بوشهر برعهده گرفت، اما در سال ۱۳۵۷ در پی وقوع انقلاب، در شرایطی که حدود ۷۵ درصد از واحد اول و ۶۰ درصد واحد دوم نیروگاه ساخته شده بود، طرف آلمانی کار را با وقفه مواجهه کرد و با شروع جنگ تحمیلی اجرای پروژه عملا متوقف شد.
در جریان جنگ تحمیلی، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر نیروهای نظامی وارد عرصه نبرد شد و در ردیف اولین نیروهایی بود که در جبهه دفاعی کشور نقش‌آفرینی کرد. نیروی هوایی با حملات پیاپی به پایگاه‌های هوایی، کارخانجات مهمات‌سازی و تانک‌سازی، پالایشگاه‌ها و... توانست شریان‌های حیاتی نیروهای متخاصم عراقی را یک به یک قطع کند.
در همان ابتدای جنگ بود که نیروی هوایی در جریان انتخاب هدف‌های بمباران تاسیسات اتمی اوسیراک عراق را هدف قرار داد؛ یکی از مهم‌ترین اهدافی که عراق به شدت از آنجا محافظت می‌کرد و ادعا می‌کرد که سدی نفوذناپذیر دارد. این تاسیسات در یکی از مناطق دوردست کشور عراق بود و بعثی‌ها حتی عنوان می‌کردند که این تاسیسات در آینده جنگ نقش عمده‌ای می‌تواند ایفا کند.
اینچنین بود که در اولین ساعات صبح روز هشتم مهرماه سال ۱۳۵۹ چهار فروند فانتوم مسلح متعلق به گردان ۳۳ تاکتیکی پایگاه سوم شکاری همدان با قرار گرفتن در ابتدای باند آماده پرواز شدند. با اجازه برج مراقبت، در کمتر از چند ثانیه هر چهار فروند در دل آسمان جای گرفتند و به سمت مرز به حرکت درآمدند. در همین زمان یک فروند هواپیمای سوخت‌رسان ۷۰۷ با اسکورت دو فروند تامکت مسلح به موشک‌های دوربرد فونیکس به پرواز درآمده بود و به سوی منطقه ملاقات با فانتوم‌ها پیش می‌رفتند. در نقطه ایستایی فانتوم‌ها با تانکر سوخت‌رسان برخورد کرده و کار سوخت‌گیری انجام می‌شود. بعد از اتمام عملیات سوخت‌گیری فانتوم‌ها به سمت مرز حرکت می‌کنند، قبل از عبور از مرز طبق طرح قبلی به دو گروه دو فروندی تقسیم شدند؛ گروه اول شروع به افزایش ارتفاع کرد، این افزایش ارتفاع به قدری زیاد بود که رادارهای عراق به راحتی می‌توانستند آن‌ها را ردگیری کنند و به همین دلیل متوجه گروه دیگر نشدند که در ارتفاع بسیار پایینی پرواز می‌کردند.
بعد از عبور گروه دوم از مرز، گروه اول بلافاصله ارتفاع خود را بسیار کم می‌کند و با سرعت به سمت نیروگاه برق بغداد در عراق روانه می‌شود؛ در این هنگام گروه دوم در راه تاسیسات اوسیراک بود. گروه دوم راهی طولانی و سخت پیش رو داشت. با توجه به سرعت بالای فانتوم‌ها و همچنین پرواز در ارتفاع پایین، هرلحظه امکان داشت هواپیما‌ها با کابل‌های برق و عوارض طبیعی برخورد کنند.
سرانجام این مسیر طولانی طی شد و فانتوم‌ها به نزدیکی تاسیسات اوسیراک رسیدند. در حدود ۴ کیلومتری تاسیسات، فانتوم خود را برای زدن ضربه نهایی آماده کردند، لذا به سرعت ارتفاع خود را افزایش دادند و در یک موقعیت مناسب با شیرجه‌ای دقیق همه ۱۲ بمب خود را بر روی هدف رها کردند. کل زمانی که فانتوم‌ها بر روی تاسیسات بودند به ۶ ثانیه هم نمی‌رسید، به همین جهت هیچ کدام از پدافند‌های مستقر در تاسیسات حتی فرصت اینکه به هواپیما‌ها شلیک کنند را هم پیدا نکردند. در همین زمان و در نقطه‌ای دیگر گروه اول به هدف خود رسیده و با یک حمله برق‌آسا نیروگاه برق در نزدیکی بغداد را با موفقیت کامل منهدم می‌کند. عملیات این گروه به قدری با دقت انجام شده بود که شهر بغداد تا چند روز بعد از آن حمله برق نداشت.
در پی این عملیات نیروهای ارتش عراق هم برای از بین بردن زیرساخت‌های اقتصادی و پروژه‌های اتمی، بیش از ۴۰ بار به نیروگاه‌های بوشهر، نکا و جزیره سیری حمله هوایی کردند اما نتوانستند خسارت زیادی به بار آورند. این تلاش‌ها ادامه داشت تا اینکه بالاخره با اهدای هواپیماهای جنگنده سوپر اتاندارد فرانسوی و موشک‌های اگزو ست به عراق که از سوی برخی کشورهای اروپایی از جمله خود فرانسه صورت گرفت، عراقی‌ها توانستند در ماه‌های پایانی جنگ یکی از دو برج کروی نیروگاه بوشهر را مورد تهاجم قرار دهند.
در روز ۲۷ آبان ۱۳۶۶ بود که نیروگاه بوشهر مورد تهاجم هوایی واقع شد و ضمن صدمات شدید به نیروگاه ۲۰ نفر از پرسنل آن به شهادت رسیدند. حمله عراق به نیروگاه اتمی بوشهر خاطرات تلخی را برای افرادی که در آن برهه در اطراف نیروگاه بودند رقم زده است. یکی از این افراد سیده شاهرخ غدیری پرستاری بود که از ابتدا تا پایان جنگ تحمیلی به مراقبت از مجروحان جنگ پرداخت. او که در بوشهر فعالیت می‌کرد درباره روز حمله عراق به نیروگاه می‌گوید: «زمانی که به نیروگاه اتمی بوشهر حمله شد فوراً با یک تیم به طرف نیروگاه حرکت کردیم و صحنه‌های جانگدازی را دیدم که هرگز فراموش نمی‌کنم. مثلاً حمله‌های راکتی که شروع شد من آنجا بودم. سر بلند کردم و دیدم بدنی بدون سر در حال دویدن است. وحشت‌زده و متعجب شدم. بعداً متوجه شدم راکت به سرش اصابت کرده ولی هنوز جان در بدن داشت. ما با چنین صحنه‌هایی مواجه بودیم که حتی شنیدن آن برای همه رنج‌آور است اما با این حال به مداوای اولیه و اعزام مجروحان به بیمارستان مشغول شدیم.»
با پایان جنگ تحمیلی و با وجود اعلام رژیم صدام به عنوان آغازگر و متجاوز در این جنگ، تلاش‌ها برای متقاعد کردن همکار آلمانی به ایفای تعهدات خود و ادامهٔ کار نیروگاه بوشهر به جایی نرسید و به ناچار از اوایل دههٔ هفتاد جمهوری اسلامی ایران برای پیگیری، راه‌های دیگری را برای ادامهٔ کار نیروگاه در دستور کار خود قرار داد.
در سال ۱۳۷۱ دولت‌های جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه تفاهم‌نامهٔ همکاری‌های مشترک در حوزهٔ استفادهٔ صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را امضا کردند و به این ترتیب فصل جدیدی در همکاری‌های دو کشور آغاز شد. اینچنین بود که روس‌ها به‌عنوان تکمیل کننده کار آلمان‌ها در بوشهر انتخاب شدند و طبق قراردادی که در دی‌ماه ۱۳۷۳ میان سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت انرژی روسیه امضا شد، روسیه مامور شد تا عملیات اتمام واحد یکم نیروگاه بوشهر را آغاز کند. به موجب این قرارداد مقرر شد ساخت نیروگاه تا پایان سال ۲۰۰۰ میلادی به پایان برسد؛ این قرارداد در ژانویه ۱۹۹۶ میان سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت «اتم استوری اکسپورت» روسیه اعتبار اجرایی پیدا کرد، طرف روس متعهد شد تا سال ۲۰۰۰ ساخت نیروگاه را به پایان برساند.
با ورود روس‌ها به پروژه نیروگاه اتمی بوشهر و شدت گرفتن فشارهای سیاسی غرب علیه ایران، هشت سال ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی به صحنه تضاد ایران، غرب و روسیه درباره نیروگاه اتمی بوشهر تبدیل شد، تا آنجا که بخش چشمگیری از دیپلماسی هشت ساله اصلاح‌طلبان صرف چانه‌زنی‌های موفق و ناموفق درباره نیروگاه اتمی بوشهر شد.
با انتخاب محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایران و ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم همچنان که فعالیت‌های هسته‌ای سرعت گرفت، فشار‌ها بر ایران نیز افزایش یافت و در این میان بدقولی روس‌ها در انجام تعهداتشان در قبال ساخت و راه‌اندازی نیروگاه بوشهر، به ترجیع‌بند اخبار هسته‌ای ایران تبدیل شد.
آخرین وعده روس‌ها برای راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر به بهمن سال ۸۹ باز می‌گردد که این وعده هم مانند بسیاری از وعده‌های آنان محقق نشد. چندی بعد نیز رئیس سازمان انرژی اتمی ایران قول داد که تا پایان ماه رمضان سال ۹۰ برق تولیدی نیروگاه اتمی بوشهر وارد مدار شود و در نهایت روز ۲۱ شهریور ۱۳۹۰ مراسم رسمی شروع بهره‌برداری مقدماتی از نیروگاه اتمی بوشهر برگزار و با قدرت ۶۰ مگاوات به شبکه سراسری وصل شد.
