رژیم پهلوی زمانی اقدام به تاسیس حزب رستاخیز گرفت که درآمدهای افسانه‌ای نفت به شاه قدرتی غیرقابل باور داده بود. شاه با تکیه بر این درآمد هنگفت خود را هم در منطقه و هم در داخل کشور بی‌رقیب می‌دید...انباشت قدرت در آن شرایط تاریخی برای توسعه اقتصادی ضرورت داشت، لیکن مانع توسعه سیاسی شد به این معنی که نهاد‌ها و رویه‌های سیاسی مستقر را حفظ نمود و ساخت قدرت عمودی را تقویت کرد...شاه تنها راه تحقق یک دموکراسی راستین را وجود یک اقتصاد سالم و توانا می‌دانست.

شاه می‌خواست نوعی ملت‌سازی را در قالب حزب واحد انجام دهد...حزب رستاخیز پا نگرفت.

شاه زمانی که عملکرد احزاب مردم، ملیون و ایران نوین را در جذب مشارکت مردم و نمایش دموکراسی بی‌فایده دید، برای پر کردن خلاء سیاسی و تشکیلاتی دستور تأسیس حزب رستاخیز را صادر کرد...رژیم شاه با توجه به ثروت‌های عظیم نفتی موجود، از حزب رستاخیز به عنوان مجرای تطمیع هواداران سلطنت استفاده کرد. شعار شاه بسیار ساده بود، آنان که با ما نیستند، ضد ما هستند...تشکیل حزب رستاخیز موید توسعه نامتوازن رژیم شاه بود... حزب رستاخیز به جای آنکه سوپاپ اطمینان سیستم باشد، عامل تشدیدکننده جداسازی مردم از حکومت بود.

در سال ۱۹۶۱-۱۹۶۰ دو اتفاق رخ داد که در شکل‌گیری آیندهٔ حکومت ایران نقش اساسی داشت. نخست برنامهٔ تثبیت اقتصادی است که صندوق بین‌المللی پول آن را پیشنهاد کرده بود و دوم تغییر انتخابات مجلس بیستم بود...بلافاصله پس از استعفای امینی، شاه برخی از سیاست‌های بهسازی و اصلاحات او را گلچین کرده، بدون در نظر گرفتن هر پیامدی آن‌ها را تحریف کرده و به نام خود ثبت کرد. این حرکت ناهماهنگی‌های گستردهٔ سازمانی و از بین رفتن حجم عظیمی از منابع کشور را در پی داشت و در ‌‌نهایت باعث ازهم‌پاشی و سقوط رژیم شاه شد.