تاریخ ایرانی: ناصرالدین شاه قاجار جدای از اینکه به عکاسی علاقه‌مند بود و گاه و بی‌گاه از زنان حرمسرا عکس می‌گرفت، از زمان ولیعهدی در نقاشی هم دستی داشت. برخی از نقاشی‌های او را که دویچه‌وله منتشر کرده، با توضیحاتی در حاشیه آن‌ها ببینید.




ناصرالدین شاه پس از کشیدن این نقاشی در حاشیه آن نوشته است: «شبیه نوروزعلی بیگ پیشخدمت ایام ولیعهدی ماست.»


ناصرالدین شاه پس از کشیدن نقاشی همسر وزیر مختار روس (نفر بالا سمت چپ) نوشته: «زن دالغوروکی است، وزیر مختار روس است.» او درباره نقاشی نفر بالا سمت راست هم نوشته: «شبیه غلامحسین‌خان است.»


ناصرالدین شاه درباره این تصویر به خط خود نوشته است: «شبیه ندیم‌السلطنه است اول دولت کشیده شد. این شکل را روز ۲۳ شهر جمادی‌الاول ۱۳۱۱ ئیلان ئیل، قوس در بالاخانه دوشان‌تپه کشیدیم. چند روز بود در شهر نوبه می‌کردم. از بواسیر هم خون آمد. حالا هم می‌آید. دیروز از شهر فرارا به دوشان‌تپه آمدیم که هواخوری بشود، انشاالله احوال‌ها خوب شود.»


ناصرالدین شاه پس از کشیدن این نقاشی در حاشیه آن نوشته است: «۱۲۶۵، جیران هم بود، خاتون جان هم بود، غلامحسین‌خان هم تازه از عزای مادرش آمده بود با شال خلعتی کشیده.»


ناصرالدین شاه در حاشیه این نقاشی خود نوشته: «شبیه میرزای والا که در ولیعهدی کشیدم در سنه ۱۳۶۳، حالا ۱۲۸۳ است که این خط را می‌نویسم در تنگه شاه واشی سه ساعت به غروب مانده غره ربیع‌الاول است.»


از جمله نقاشی‌های ناصرالدین شاه در سال ۱۲۶۳. او این بار یک زن فرنگی را نقاشی کرده است.


ناصرالدین شاه در حاشیه این نقاشی نوشته: «مشقهٔ ولیعهد فی شهر رمضان‌المبارک سنه ۱۲۶۳»


ناصرالدین شاه هر وقت خسته می‌شد در حواشی یا صفحات آغازین یا صفحات انتهایی برخی از کتب چاپی کتابخانه سلطنتی یا برخی اسناد دولتی نقاشی‌هایی می‌کرد که امروزه تعدادی از آن‌ها باقی مانده و در آرشیو کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان نگهداری می‌شود.


ناصرالدین شاه در حاشیه این نقاشی خود نوشته است: «در فیروزکوه مشق شد. روز ۴ شنبه ۱۷ شهر ذیحجه... امروز کاغذ زیادی خوانده و نوشته شد. هوا مه است و سرد.»

 

از نقاشی‌های ناصرالدین شاه