به گزارش خبرگزاری ایسنا، دکتر علی‌اکبر ولایتی روز ۱۸ خردادماه در نخستین همایش ملی معماری ایران اسلامی که در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد برگزار شد، بیان کرد: هر آدمی هویتی دارد که با آن شناخته می‌شود که چهره، نوع حرف زدن و لباس پوشیدن نشان‌دهندهٔ آن است، اینکه فرد اهل کجاست و چه فرهنگی دارد، معماری نیز در هر شهر یا منطقه‌ نشانگر هویت، فرهنگ و ارزش‎های آنجاست.

وی ادامه داد: هر جایی شناسنامه‌ای دارد، قصد ما این است که شناسنامهٔ ایرانی را بشناسیم و بدانیم آنچه به‌عنوان شهرسازی و معماری داریم، بخصوص در زمان حاضر نشان‌دهندهٔ هویت ایرانی - اسلامی ماست یا خیر و در صورتی که نیست، تلاش کنیم که آنگونه شود.

ولایتی با بیان اینکه معماری، شغل تجمعی و تعامل‌یافته همهٔ علوم و فنون است،‌ تصریح کرد: نماد فرهنگ، تمدن و علم، معماری است. در هر جامعه، علم باید به درجه‌ای از پختگی رسیده باشد که بتوان از آن استفاده کرد. در جامعهٔ اسلامی اوج معماری در قرون ۹، ۱۰، ۱۱ و ۱۲ بوده است. در حالی که علم ریاضی مربوط به قرن‌های سوم و چهارم، علوم تجربی قرن‌های پنجم و ششم، عرفان عملی قرن‌های سوم، چهارم و پنجم و علوم نظری قرون ششم، هفتم و هشتم است. همان‌گونه که دیده می‌شود معماری به‌دلیل تلفیقی بودن، از تمام علوم دیررس‌تر است.

او اظهار کرد: وقتی شهر‌ها را آسیب‌شناسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که شهرهای ما یک شکل ایرانی - اسلامی ندارند، در حالی که در گذشته، به این صورت نبوده است و ما شاهد هویت و شناسنامهٔ ایرانی - اسلامی هستیم.

مشاور مقام معظم رهبری با بیان اینکه معماری در هر جامعه، نشانگر هویت آن جامعه است، گفت: در کشورهایی مانند پاریس هر ساختمانی شناسنامه‌ای دارد و اگر کسی ساختمانی می‌سازد، باید نما و شکل بیرونی آن با سایر ساختمان‌های اطراف هماهنگی داشته باشد؛ اما معماری کنونی ایران هیچ نشانه‌ای از معماری خاص ندارد.

ولایتی با بیان اینکه نیاز به مسکن ما را وادار می‌کند ساختمان بسازیم که بیشتر آن‌ها بدون توجه به ساختمان‌های اطراف است، اظهار کرد: این امر سبب به وجود آمدن یک شهر به‌هم ریخته شده است و اگر معماری به همین سبک پیش رود، عصر ما بی‌هویت‌ترین معماری تاریخ را خواهد داشت.

وی ادامه داد: قصد ما این نیست که شبیه سبک قاجار خانه بسازیم؛ ولی آنچه را که می‌سازیم باید در امتداد سبک معماری گذشته باشد و پیشرفت و فن‌آوری‌ها را بومی‌سازی شده و متناسب با جامعهٔ خود به‌کار بریم و آثاری که به عرصهٔ ظهور می‌رسند، باید متناسب با هویت ایرانی - اسلامی جامعه ما باشند.

ولایتی بیان کرد: تمدن اسلام خود دارای جهان‌شمولی و جامعیت است که موجب پویایی و حرکت آن می‌شود که علاوه بر حاکمیت علمی، مانع از دستیابی دیگر جوامع به این علم نبوده، همچنین انتقال کتاب، حفظ دانشگاه و علم‎جویی از ویژگی‌های اسلام است و همان‌طور که پیامبر (ص) می‌فرمایند، نشستن پای سخن عالم از هر عبادتی افضل‌تر است و مؤید این امر است که با توجه به این موارد ما باید به‌دنبال علم باشیم؛ اما آن را متناسب با فرهنگ‌ها و ارزش‌های خود به‌کار ببریم.

او دربارهٔ نقش هنر در زمینه‌سازی ظهور امام زمان (عج)، گفت: هنر بخش مهمی از تمدن اسلامی است و جزو پویا‌ترین اجزای جامعه به‌شمار می‌آید. اگر هنر پویایی داشته باشد، نشانگر تعالی جامعه اسلامی است، هرچه جامعه تعالی یابد، زمینه برای ظهور آن بزرگوار فراهم‌تر خواهد شد.